Samenwerken en zelfontplooiing in het Daltononderwijs

Hoe zorgen we ervoor dat kinderen zelfstandig kunnen opgroeien in een stabiele en uitnodigende omgeving? Daltononderwijs richt zich daarop en sluit daarmee goed aan op de landelijke focus op burgerschap. Marjolein Verwijs heeft een belangrijk rol in de ontwikkeling van het Daltononderwijs op basisschool De Wingerd. We stellen haar vijf vragen over deze mooie onderwijsvisie.

Wat is Daltononderwijs?

‘Daltononderwijs is een onderwijsvorm die gebouwd is op vijf pijlers: zelfstandigheid, samenwerken, reflectie, effectiviteit, vrijheid en verantwoordelijkheid. De laatste twee horen altijd bij elkaar. Belangrijk is dat kinderen leren samenwerken. Een ander belangrijk doel is dat kinderen leren zelfstandig te werken en verantwoordelijkheid te nemen voor hun eigen leerproces. Dit gaat hand in hand met vrijheid, afgestemd op wat ieder kind aan kan. Het is zeker geen vrijheid blijheid, maar naarmate een kind meer verantwoordelijkheid toont, krijgt het ook meer vrijheid. Bij de kleuters ontwikkelen de kinderen zich vooral in een rijke speelleeromgeving waarin de leerdoelen zeker ook herkenbaar zijn. Elke leerling krijgt ruimte om op zijn of haar eigen tempo te groeien met de juiste ondersteuning.’

Waarom is de Wingerd een Daltonschool geworden?

‘In die tijd zochten wij naar een onderwijsvorm die het beste paste bij onze manier van lesgeven en de onderwijswensen van dat moment. We waren bijvoorbeeld bezig met hoekenwerk en probeerden kinderen al zelfstandig aan taken te laten werken. We onderzochten diverse onderwijsmodellen en kwamen uiteindelijk uit bij Daltononderwijs, een onderwijsvorm die goed aansloot bij onze ideeën. Het team werd gezamenlijk geschoold en in 2009 werd De Wingerd officieel een Daltonschool.’

Kiezen ouders bewust voor deze vorm van onderwijs?

‘Sommige ouders kiezen bewust voor Daltononderwijs, terwijl anderen kiezen voor onze school omdat ze positieve verhalen horen. Het is altijd fijn om te merken dat ouders waarderen wat we doen. Kinderen zelf zijn zich vaak niet bewust van het verschil; ze groeien gewoon op in deze onderwijsomgeving. Wanneer we nieuwe leerlingen verwelkomen, merken we soms dat zij het verschil wel opmerken. Vooral voor wat betreft de vrijheid, verantwoordelijkheid en het sterke gemeenschapsgevoel binnen de school.’

Kun je daar een voorbeeld van geven?

‘Een nieuwe leerling was verbaasd over hoe we hier omgaan met sociale thema’s als pesten. Daar besteden we continu aandacht aan. Landelijk krijgt burgerschap steeds meer aandacht, maar voor ons is dit al lang een vanzelfsprekend onderdeel van ons onderwijs. Ook het wij-gevoel, het gevoel van verbondenheid valt op en trekt ouders – en de kinderen zelf – aan. Veel mensen die onze school bezoeken zeggen dan ook: “Wat is het fijn hier bij jullie.”

Hoe zorgen jullie voor het wij-gevoel?

Bij ons op school staat samenwerking centraal, niet alleen met de kinderen, maar ook met het team en de ouders. En we werken met andere Daltonscholen in de regio zoals basisschool het Palet. Enkele keren per jaar hebben we overleg met deze scholen, waar we ideeën uitwisselen en elkaar versterken. Dit gezamenlijke leerproces, waarin we van elkaar leren en nieuwe inzichten opdoen, draagt sterk bij aan ons gevoel van verbondenheid. Ook nieuwe collega’s groeien mee in dit proces. Bij elke sollicitant vragen we hen of ze bereid zijn de Daltonopleiding te volgen. Nieuwe collega’s staan hier enthousiast tegenover en volgen de opleiding in samenwerking met onze regionale Daltonscholen. Samen bouwen we zo voortdurend aan ons sterke Dalton-‘wij-gevoel’.